صفحه اصلی
تشکل‌های علمی در مسیر تحول و نوآوری
  • 456 بازدید

بهنام رحمانی؛ دانش‌آموخته‌ی پژوهشکده علوم محیطی و دبیر اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی محیط زیست ایران در مصاحبه با روزنامه فرهیختگان  پیرامون تشکل های علمی اشاره داشته‌اند که: یکی از مشکلاتی که در انجمن‌ها و اتحادیه‌های علمی دانشجویی با آن روبه‌روییم، عدم معرفی درست انجمن‌ها و اتحادیه‌های علمی-دانشجویی به دانشجویان جدیدالورود است، درحالی‌که بخش اعظم و فعال انجمن‌ها و اتحادیه‌ها را دانشجویان کارشناسی تشکیل می‌دهند؛ زمانی که در دانشگاه‌ها این معرفی به‌درستی برای دانشجویان انجام نمی‌شود ما ورودی خوبی برای انجمن‌ها و اتحادیه‌ها نداریم و درنهایت باعث می‌شود که این تشکل‌ها یا تشکیل نشوند، یا به حدنصاب نرسند یا بدنه ضعیفی داشته باشند. انتظار می‌رود این مشکلات توسط وزارت علوم و دانشگاه‌ها حل شود اما تاکنون اقدام قابل‌توجهی در این خصوص انجام نشده است. 
دومین مشکل سختگیری‌هایی است که در وزارت علوم و دانشگاه‌ها نسبت به این حوزه انجام می‌شود. فعالیت‌های دانشجو فعالیت‌های داوطلبانه‌ای است که افراد با شوق فراوان انجام می‌دهند. به نظر من مقداری این موضوع را با سیستم کارمندی و دولتی اشتباه گرفته‌ایم. در اینجا ما مدیر و مسئول نیستیم بلکه باید تسهیلگر این حوزه باشیم. نقش تسهیلگر تشویق و رفع موانع است، یعنی آن قوانین خشکی که در بروکراسی‌های اداری وجود دارد، همان‌طور که در ادارات و بخش دولتی جواب نداده، بی‌شک در بخش دانشجویی و فعال و خلاق نیز جوابگو نخواهد بود. یعنی اگر به دنبال خلاقیت و نوآوری هستیم، بخواهیم با قوانین خشک و سفت‌و سختی که وجود دارد پیش برویم و هیچ انعطافی نیز به خرج ندهیم، قطعاً با مشکل روبه‌رو خواهیم شد. تعدادی از اتحادیه‌های فعال و خوب نتوانسته‌اند مجامع خود را به‌خوبی برگزار کنند. این مجامع به دنبال اثرگذاری بودند نه‌فقط برگزاری مجمعی که در بخش‌های اداری راحت برگزار شود اما بحث این است که چه خروجی و اثرگذاری‌ای داشته باشد. این سیستم بدون انعطاف و خشک، مناسب و اثرگذار نیست. همانطور که در ورودی دانشجویان کم‌کاری کرده و درحال حاضر با مشکل روبه‌روییم، این قوانین سفت و سخت و نگاه بروکراتیک اداری به تشکل‌های دانشجویی و فعالیت‌های داوطلبانه، آسیب‌رسان است و اگر به این موضوعات رسیدگی نشود، قطعاً آینده خوبی برای تشکل‌های علمی دانشجویی در کشور نخواهیم داشت. 
اگر بخواهم رو به آینده هم صحبت کنم باید بگویم که ما نیاز داریم مقداری فضای اتحادیه‌ها و انجمن‌های علمی-دانشجویی تعاملی‌تر و منعطف‌تر شود. اولین پیشنهاد ما در این زمینه هم معرفی درست ظرفیت‌های اتحادیه‌ها و انجمن‌ها دانشجویی به دانشجویان ورودی جدید، به‌خصوص دانشجویان کارشناسی است و این موضوع باید به‌صورت مستمر هرساله به‌صورت عملیاتی و خوب ارائه شود تا بتوانیم ورودی‌های مناسبی و بدنه‌های قوی و خوب داشته باشیم تا در آینده با مشکل نیروی انسانی مواجه نشویم. بنابراین یکی از موضوعاتی که وجود دارد معرفی درست این حوزه است و دوم دوره‌ها و رویداد‌های توانمندسازی دانشجویانی که در انجمن‌ها و اتحادیه‌ها هستند که می‌تواند بسیار مفید باشد. تشکیل شورای ادوار اتحادیه‌های علمی هم بسیار نیاز است؛ چون ادوار اتحادیه‌ها و دانشجویانی که سال‌ها در این حوزه فعالیت کرده‌اند و صاحب تجربه هستند بسیار می‌توانند به انجمن‌ها واتحادیه‌های خود کمک کنند تا بتوانند در این مسیر موفق و اثرگذار باشند، ولی عملاً آنها را ر‌ها می‌کنیم و هیچ ارتباطی میان آنان و فعالان فعلی ایجاد نمی‌کنیم.

تشکیل شورای ادوار بسیار می‌تواند کمک‌کننده باشد و آن تجربه‌ها وارد اجرا شود و بتوانیم انرژی خود را به سمت خلاقیت و نوآوری ببریم تا اینکه دوباره از ابتدا فعالیت‌ها را تکرار کنیم. ورود شورای ادوار می‌تواند به این موضوع کمک بسیار کند.  نیاز است در قوانین و حضور مجموعه‌های دانشجویی و اتحادیه‌ها در بخش‌های اجرایی و سازمان‌های مرتبط با خود توسط وزارت این تسهیل انجام شود. اکنون این موضوع برعکس شده است. یعنی اتحادیه‌ها و انجمن‌ها به‌صورت مستقل این ارتباط را ایجاد می‌کنند و موفق می‌شوند. این کار را می‌توانند انجام دهند اما زمانی که یک نهاد رسمی مانند وزارتخانه پای کار می‌آید، این ارتباط و تسهیل بسیار راحت‌تر صورت می‌گیرد و باعث می‌شود سرعت انتقال تجربیات بالاتر برود. با وضعیتی که در دنیا است و سرعت پیشرفت هوش مصنوعی و تکنولوژی ما نمی‌توانیم اثرگذار باشیم. پس باید سرعت خود را با سرعتی که دنیا در بحث تولید و انتقال داده پیش می‌برد، بحث‌های نوآوری، فناوری و هوشمند‌سازی بتوانیم خود را به این برسانیم و این مستلزم این است که هم وزارت این را تسهیل کرده و هم معاونین فرهنگی این را توجیه کنند که با تشکل‌های دانشجویی سلیقه‌ای برخورد نکنند. این موضوع در بلندمدت اثرات منفی برجای می‌گذارد و موجب می‌شود که ما خروجی لازم را نداشته باشیم و نیروی انسانی تخصصی را برای کشور و آینده این کشور تربیت کنیم. 

افزودن نظرات